Matura z biologii – genetyka, najważniejsze pojęcia
Genetyka bardzo często pojawia się na maturze z biologii. Być może tak będzie i w tym roku. Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych pojęć związanych z genetyką, jakie warto powtórzyć sobie przed egzaminem dojrzałości, który zbliżą się już dużymi krokami…
DNA – jest to kwas dezoksyrybonukleinowy. To w nim zawarta jest informacja genetyczna. DNA mieści się w jądrze komórkowym. DNA zbudowany jest z długich nici i cząsteczek (jak na rysunku obok). Ważna informacja: DNA buduje chromosomy (siedliska genów).
RNA – kwas rybonukleinowy, ten kwas buduje rybosomy (rybosomy biorą udział w biosyntezie białek). RNA zbudowany jest z pojedynczej nici.
GEN – pojedyncza jednostka informacji genetycznej, buduje DNA, układa kod genetyczny.
KOD GENETYCZNY – jak sama nazwa wskazuje, kod genetyczny zawiera zapis informacji genetycznej. Mieści się w cząsteczkach DNA, w jądrze komórkowym.
ALLELE – jedna z form tego samego genu. Allel zajmuje takie samo miejsce w chromosomach, jednak wywołuje inne wykształcenie się tej samej cechy.
Jeśli genetyka, to prawa Mendla.
Pierwsze prawo Mendla – tzw. prawo czystości gamet. Prawo to mówi o tym, że każda dojrzała komórka posiada tylko jeden allel z każdej pary alleli.
Drugie prawo Mendla – tzw. prawo niezależnej segregacji cech. Cecha genu, uwarunkowana jedną parą genów jest dziedziczona bez względu od cech, którą warunkuje druga para genów. W tym przypadku obserwuje się rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1.
