Język polski

Język polski jako przedmiot obowiązkowy na poziomie podstawowym

Język polski jest przedmiotem obowiązkowym na egzaminie maturalnym, zdawanym na poziomie podstawowym. Egzamin składa się z 2 części: pisemnej oraz ustnej.

Egzamin pisemny na poziomie podstawowym

Składa się z dwóch części, tzn. pierwsza część polega na rozwiązaniu testu. Zdający czyta umieszczony w arkuszu tekst, a następnie odpowiada na pytania. Jest to klasyczne czytanie ze zrozumieniem. Celem tej części testu jest sprawdzenie umiejętności uczniów z obszaru działań na tekście. Kolejna część to już samodzielne tworzenie wypowiedzi argumentacyjnej, najczęściej w formie rozprawki lub też analizy i interpretacji tekstu lirycznego. Z kolei na poziomie rozszerzonym maturzysta pisze egzamin składający się tylko z jednej części i dokonuje w nim interpretacji porównawczej utworów literackich lub tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej. Wówczas musi odnieść się do tekstu literackiego, historycznego lub też krytycznoliterackiego.

Matura ustna z języka polskiego

Jeżeli chodzi o ustną maturę z języka polskiego, to od 2015 roku uczeń nie będzie już musiał przygotowywać prezentacji na wcześniej wymyślony temat. Dawniej, przygotowując prezentację, uczeń mógł poświęcić na to wystarczająco dużo czasu w domu i, jak to się powszechnie mówi, „wykuć się jej na blachę”, po czym wyrecytować ją przed komisją, odpowiedzieć na konkretne pytanie powiązane z tematyką prezentacji i to wszystko. Ustna prezentacja tak naprawdę nie wymuszała na uczniu samodzielnego myślenia, zwłaszcza w sytuacji, kiedy prezentację napisał mu starszy kolega lub koleżanka. Od 2015 roku to się zmieni, ponieważ maturzyści będą niejako zmuszeni do tworzenia samodzielnej wypowiedzi ustnej na podstawie danego tekstu kultury, zgodnie z zasadami poprawności językowej i gramatycznej, logiki, a także retoryki. Ustany egzamin ma na celu sprawdzenie konkretnej wiedzy zdającego na temat tekstów literackich, popularno-naukowych oraz tekstów kultury (analiza obrazów, plakatów itp.)

Ustny egzamin z języka polskiego zweryfikuje, czy zdający potrafi dokonać poprawnej analizy i interpretacji tekstu. Zbada także wiedzę maturzysty o języku i o kulturze. Uczeń będzie musiał wykazać się nie tylko swoją wiedzą, ale także będzie musiał odpowiednio ja przekazać, budując spójną, logiczną i poprawną pod względem językowym i gramatycznym wypowiedź.

Język polski – poziom rozszerzony

Egzamin z języka polskiego jest przedmiotem obowiązkowym, ale dodatkowo może także być przedmiotem dodatkowym, jeżeli ktoś chce zdawać go na poziomie rozszerzonym. Egzamin maturalny z języka polskiego zdawany na poziomie rozszerzonym wymaga napisania wypowiedzi na określony temat. Maturzysta musi dokonać interpretacji porównawczej utworów literackich lub stworzyć własną wypowiedź argumentacyjną, np. w formie rozprawki.

Na poziomie rozszerzonym uczeń skupia się wyłącznie na pisaniu wypowiedzi na wybrany temat, spośród 2 sugerowanych. Na napisanie wypracowania zdający ma 180 minut.

Warto wiedzieć, na co komisja będzie zwracała szczególną uwagę podczas oceny egzaminu. W przypadku wypowiedzi argumentacyjnej istotne jest określenie problemu, jaki podjęło się w tekście oraz sprecyzowanie swojego stanowiska względem rozwiązania, które się przyjęło. Z kolei w przypadku wypowiedzi dotyczącej interpretacji porównawczej ważne jest nie tylko wyraźne sformułowanie własnego pomysłu na porównanie utworów, ale także poprawne uzasadnienie swojej tezy.