Teksty źródłowe, czyli matura z historii

Na maturze pisemnej z historii często pojawiają się historyczne teksty źródłowe, które dostarczają wielu cennych informacji na temat wydarzeń z dawnych epok historycznych. Jeśli w arkuszu maturalnym pojawi się źródło historyczne, należy je dokładnie przeczytać i przeanalizować. Warto zastanowić się, z jakim rodzajem tekstu źródłowego mamy do czynienia, czy jest to źródło narracyjne, normatywne,a  może epistolarne?

Do źródeł narracyjnych zalicza się:

• kroniki
• pamiętniki

Źródła normatywne, zwane także dokumentacyjnymi, to:

• sprawozdania
• protokoły
• inne dokumenty i akta

Źródła epistolarne to wszelkiego rodzaju listy.

Co więcej, warto zastanowić się także nad tym, kiedy miało miejsce spisanie danego źródła, czy miało to miejsce przed czy po jakimś wydarzeniem historycznym. Data źródła historycznego jest bardzo istotna i może być dla nas cenną wskazówką podczas udzielania odpowiedzi. Równie ważne jest zwrócenie uwagi na to, kim jest osoba, która dany tekst pisała i jakie miała do tego nastawienie, po jakiej stronie stała, czego broniła, a co negowała. Kolejna istotna rzecz – czy opisywane wydarzenie pisane jest z autopsji czy też nie. Jeśli osoba opisywała wydarzenie historyczne po bezpośredniej obserwacji, źródło to jest bardziej wiarygodne. Jeśli natomiast wydarzenie opisywane jest na podstawie opowieści innej osoby, trzeba mieś świadomość, że w źródle historycznym będzie przeplatała się tzw. fikcja literacka. Ostatnia ważna rzecz – ustalenie daty spisania źródła. Pamiętajmy, że w różnych okresach historycznych obowiązywała cenzura, np. w starożytności oraz w czasach dwudziestolecia międzywojennego.